Czy Bóg jest potworem? Zrozumieć Boga Starego Testamentu

Czy Bóg jest arogancki? Czy karze ludzi zbyt surowo? Czy odpowiada za czystki etniczne i ludobójstwo? Czy jest opresyjny wobec kobiet, znęca się nad dziećmi i promuje niewolnictwo? Czy nawołuje do przemocy? Słowem – czy Bóg wyłaniający się z kart Starego Testamentu jest potworem? Paul Copan, odpowiadając w swojej książce między innymi na zarzuty tzw. nowych ateistów, nie tylko dokonuje starannej egzegezy kontrowersyjnych fragmentów Pisma Świętego, ale również umieszcza je w odpowiednim kontekście historycznym i literackim.

Postanowiłem wykorzystać krytykę nowych ateistów jako punkt wyjścia do wyjaśnienia i wyeliminowania nieporozumień i przeinaczeń. Nie będzie to łatwe, ponieważ świat starożytnego Bliskiego Wschodu często wydaje nam się wielce dziwaczny. Mam jednak nadzieję, że dzięki przeanalizowaniu niektórych najważniejszych krytycznych uwag dotyczących etyki starotestamentalnej (wszystkimi nie zdołamy się tutaj zająć) lepiej zrozumiemy to, co się dzieje w Starym Testamencie, zwłaszcza kiedy dokonamy porównania z innymi kulturami starożytnego Bliskiego Wschodu
napisał Paul Copan w książce Czy Bóg jest potworem? Zrozumieć Boga Starego Testamentu (tytuł oryginalny: Is God a Moral Monster? Making Sense of the Old Testament God).
Książka Copana stanowi odpowiedź na wątpliwości i zarzuty krytyków, ale jej lektura przynosi także szansę na głębsze zastanowienie się nad naszym sposobem lektury Pisma Świętego, w szczególności niełatwych do zrozumienia tekstów Starego Testamentu. Autor przestrzega przed zbyt dosłownym odczytywaniem tekstów biblijnych. „Zrozumieć sens dosłowny to przecież nie to samo, co usłyszeć brzmienie słów; trzeba iść dalej, ku odkryciu znaczenia tego, co Bóg wyraża w konkretnym wydarzeniu i słowie to działanie opisującym”.

Być może nie wszystkich przekonają argumenty Paula Copana. Jednak trudno odmówić im wewnętrznej logiki, uważnego podejścia do argumentów tych, którzy mają trudności z uwierzeniem. Nie jest to usprawiedliwianie zła, sankcjonowanie stanu faktycznego, ale zaproszenie do odkrywania sensu pośród literackich kategorii i przypomnienie o zasadach hermeneutyki: z jakiej perspektywy patrzę na sens tekstu biblijnego? W każdym razie to zaproszenie do całościowej lektury Biblii, a nie jej rozdrabniania i bronienia „szczegółów”. Dopiero gdy się zobaczy całość, każdy ze szczegółów zyskuje sens. I takiej lektury wypada życzyć polskiemu czytelnikowi
napisał w Przedmowie ks. prof. Piotr Roszak
Książka składa się z dwudziestu rozdziałów, podzielonych na cztery części. W pierwszej z nich autor prezentuje zjawisko nowego ateizmu: pokazuje powierzchowność i medialność tej formacji. Druga poświęcona jest prawdziwemu i fałszywemu obrazowi Boga w Starym Testamencie. Trzecia część dotyczy kontrowersyjnych praw moralnych i społecznych (oraz praktyk) w Izraelu. W czwartej części autor zbiera argumenty za tym, że wbrew nowym ateistom Stary Testament nie tylko nie jest niemoralny, ale daje prawdziwe podstawy do moralności.

W skrócie:

• książka, która pomaga odpowiedzieć na pytanie: czy Bóg wyłaniający się z kart Starego Testamentu jest potworem?;
• rzetelnie i przystępnie ujęta etyka starotestamentalna;
• świadome wykorzystanie ruchu nowego ateizmu jako punktu wyjścia do dyskusji na temat Boga Starego Testamentu;
• odwołania do tez uznanych autorytetów Pisma Świętego;
• oparcie książki na wnikliwych i wiarygodnych badaniach naukowych;
• ukazanie adekwatności Starego Testamentu dla dzisiejszego świata;
• 20 rozdziałów podzielonych na 4 części: Neoateizm, Bóg: miłosierny Pan czy potwór moralny?,
• Życie na starożytnym Bliskim Wschodzie i w Izraelu, Wyostrzanie postrzegania moralności;
• przydatna i pogłębiona lista pytań do dyskusji i lektury;
• cenne wsparcie dla katechetów prowadzących lekcje religii oraz pozostałych chrześcijan zaniepokojonych atakami ze strony nowego ateizmu;
• lektura, która zainteresuje także: studentów kierunków przyrodniczych, nauk społecznych oraz pozostałych osób stawiających trudne pytania o chrześcijaństwo.
  
  O serii:
  Katolicy, a także ludzie poszukujący wiary zadają sobie pytania: Jak i po co wierzyć w Boga? Co to właściwie znaczy wierzyć w Boga? Dlaczego wierzymy, że Bóg istnieje, że stał się człowiekiem i przyszedł, aby nas zbawić? Dlaczego wierzymy, że to, co wygląda jak chleb jest w rzeczywistości Jego ciałem? Dlaczego wierzymy, że Bóg dał nam natchnioną przez siebie świętą księgę i założył Kościół, aby uczyć nas jedynej prawdziwej drogi życia?

Pytania te przez lata nie tracą na aktualności. Jednocześnie możliwe jest odnajdywanie na nie coraz głębszych i bardziej przekonujących odpowiedzi.

Objawienie odsłania bowiem wieczne prawdy dotyczące natury człowieka, wszechświata, a nade wszystko Boga. Jest ono niezmienne. Zmienia się kontekst intelektualny, społeczny i kulturowy, w którym rozbrzmiewa Słowo Boga. Dlatego rozumienie i głoszenie prawdy chrześcijańskiej potrzebuje odnowionego wyrazu, nadając niezmiennej istocie współczesną formę. Co więcej, sam Kościół z czasem coraz pełniej rozumie depozyt wiary, który otrzymał.

Seria Nowa Apologetyka prezentuje nowe odpowiedzi na stare pytania i zarzuty. Tworzą ją książki kompetentnie prezentujące właściwe rozumienie i uzasadnienie wiary, w których znaleźć można odpowiedzi na powyższe pytania. Współczesny ateizm również określa się jako „nowy”. Ale jedynie przeformułowuje już wcześniej wyrażone wątpliwości. Nowa Apologetyka pomaga je odeprzeć dostarczając racjonalne uzasadnienie wiary.

Nowa Apologetyka kładzie również akcent na obronę wiary za pomocą argumentów. Podpowiada, jak rozmawiać o wierze – mądrze, racjonalnie, treściwie i owocnie.

Apologetyka bowiem to dziedzina myśli chrześcijańskiej, która koncentruje się na uzasadnianiu podstawowych prawd wiary chrześcijańskiej zgodnie z nauczaniem Kościoła katolickiego.

Seria powstaje z myślą o każdym, kto chce poznać racjonalnie argumenty za prawdziwością Objawienia.

Dzięki Nowej Apologetyce szukanie odpowiedzi na nurtujące pytania o wiarę i dostęp do gotowych racjonalnych argumentów jest znacznie łatwiejszy.

W ramach serii ukazały się dotychczas: Dlatego jesteśmy katolikami. Uzasadnienie wiary, nadziei i miłości Trenta Horna (2023), Bóg jest wystarczająco duży, by obronić się sam. Apologia świadka Léonarda Amossou Katchekpele (2023).